ODZYSKANA  XVII-WIECZNA  MONSTRANCJA

Odnalazła się zabytkowa monstrancja skradziona 15 lat temu z kościoła w Wysokiej na Opolszczyźnie.

9 marca 2009 r. Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych otrzymał dużą paczkę, która zawierała rozmontowaną monstrancję - osobno stopa i nodus z glorią. Szybka identyfikacja zabytku była możliwa dzięki prowadzonemu przez Ośrodek  z upoważnienia ministra kultury i dziedzictwa narodowego krajowemu wykazowi zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (www.skradzionezabytki.pl). Na pierwszy rzut oka monstrancja wyglądała na kompletną. Jednak po porównaniu z archiwalnymi zdjęciami okazało się, że są pewne, niewielkie zniszczenia i ubytki. W porównaniu do innych tego typu przedmiotów, które bardzo często przeznaczane są na złom, los okazał się dla niej wyjątkowo szczęśliwy. Nie wiadomo kto ją posiadał, ale widać, że była traktowana troskliwie. Zwrot prawdopodobnie nastąpił po stwierdzeniu, że pochodzi ona z przestępstwa, o czym może świadczyć dołączona do przesyłki kartka z numerem z krajowego wykazu zabytków skradzionych. Anonimowemu nadawcy należą się słowa podziękowania.

Monstrancja została skradziona w nocy z 6/7września 1994 r. z kościoła parafialnego śś. Mikołaja i Małgorzaty w Wysokiej k. Olesna. Wraz z nią przepadły: 3 kielichy, w tym jeden z końca XVIII w. sygnowany puncami złotnika Hansa Jachmanna z Nysy; 2 patery dla chorych; naczynia na oleje oraz złoty półksiężyc, będący elementem innej monstrancji. Te zabytki są nadal poszukiwane, podobnie jak ponad 9000 innych, umieszczonych w krajowym wykazie zabytków skradzionych. To już drugi przypadek zwrócenia na adres Ośrodka skradzionych zabytków. Dobrowolny zwrot pochodzących z przestępstw dzieł sztuki i zabytków, to bardzo dobry znak. Cieszy fakt, że można jeszcze liczyć na uczciwych posiadaczy, znalazców czy nawet skruszonych przestępców.

Od ponad 20 lat Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych (www.oozp.pl) prowadzi bazę skradzionych dzieł sztuki. Od 2005 roku jest ona ogólnie dostępna w Internecie (www.skradzionezabytki.pl). Każdy poszkodowany może zgłosić swoją stratę. Wpis w bazie danych nie łączy się z żadnymi opłatami. Warunkiem rejestracji jest wcześniejsze zgłoszenia przestępstwa organom ścigania i posiadanie danych umożliwiających identyfikację utraconych zabytków (zdjęcia, podstawowe wymiary, opis). Odnalezienie monstrancji dowodzi jak ważna jest dobra dokumentacja zabytków - dobrej jakości zdjęcia, fotografie detali, opis charakterystycznych szczegółów. To wszystko pozwala nie tylko na umieszczenie skradzionego obiektu w bazie, ale też na jego późniejszą szybką i skuteczną identyfikację. Ośrodek Ochrony Zbiorów Publicznych zajmuje się też uzgodnieniami dokumentacji projektowych zabezpieczenia zabytków i muzeów przed pożarem i przestępczością, wychodząc z założenia, że lepiej dobrze zabezpieczać obiekty, niż później ścigać złodziei i podpalaczy.

Co dalej z monstrancją? Zapadła już decyzja, że obiekt zostanie umieszczony w Muzeum Diecezjalnym w Opolu - wyrazili na to zgodę zarówno proboszcz parafii w Wysokiej, jak i dyrektor Muzeum. Bezwzględnie jest to najlepsze rozwiązanie, w takich przypadkach, gdy świątynia nie ma należytych zabezpieczeń.